Slaap is belangrijk voor ons. Het is zelfs essentieel voor het menselijk welzijn want belangrijke functies voor zowel de lichamelijke als geestelijke gezondheid hangen ermee samen. Vaak geven we pas aandacht aan ons slaappatroon als het niet goed gaat of andere klachten parten spelen.
Toch is voorkomen beter dan genezen. Wij zullen je in deze blog alvast uitleggen waarom slaap zo belangrijk is én wat wij er in onze praktijk mee doen.
Functies van slaap
Slapen heeft verschillende functies binnen het lichaam. Hieronder sommen wij kort alvast de belangrijkste voor je op:
- Fysiek herstel: het lichaam ondergaat herstel- en groeiprocessen. Cellen worden gerepareerd, spieren worden opgebouwd en het immuunsysteem wordt versterkt. Slaap bevordert ook de genezing van weefsels en organen.
- Hersenfunctie: cruciaal belang voor de cognitieve functie, het leren en het geheugen. Tijdens de diepe slaapfases consolideert het brein informatie en ervaringen van de dag, wat helpt bij het vormen van herinneringen en het bevorderen van leervermogen.
- Emotionele regulatie: belangrijk voor emotionele stabiliteit en het vermogen om stress en emoties effectief te reguleren. Een gebrek aan slaap kan leiden tot prikkelbaarheid, stemmingswisselingen en een verminderd vermogen om met stress om te gaan.
- Hormonale balans: slaap heeft invloed op verschillende hormonen, waaronder hormonen die de eetlust, de stofwisseling en de bloedsuikerspiegel reguleren. Een gebrek aan slaap kan leiden tot hormonale onbalans en mogelijk bijdragen aan gewichtstoename en stofwisselingsproblemen.
- Gezondheid van het hart: Voldoende slaap is in verband gebracht met een lager risico op hart- en vaatziekten. Tijdens de slaap heeft het hart de kans om te rusten en de bloeddruk te verlagen.
- Immuunsysteem: Slaap speelt een rol bij het versterken van het immuunsysteem. Tijdens de diepe slaapfases worden ontstekingsreacties in het lichaam verminderd en worden immuuncellen geproduceerd om infecties te bestrijden.
- Regulering van de biologische klok: Slaap helpt bij het reguleren van de biologische klok, wat op zijn beurt van invloed is op de slaap-waakcyclus, stemming, energieniveau en andere lichaamsfuncties.
Wanneer slapen níet goed gaat
Een chronisch gebrek aan slaap kan leiden tot vermoeidheid overdag, dat vinden we natuurlijk niet gek. Maar ook slaapstoornissen, een verminderde concentratie, verminderde prestaties én een verhoogd risico op verschillende gezondheidsproblemen.
Het wordt daarom aanbevolen om te streven naar voldoende slaap van goede kwaliteit. Onlangs is naar voren gekomen dat de kwaliteit van de slaap dan ook belangrijker is dan het aantal uren. De exacte slaapbehoefte kan ook variëren tussen personen, maar over het algemeen wordt voor volwassenen aanbevolen om ongeveer 7-8 uur per nacht te slapen.
Met een goede slaapkwaliteit bedoelen we dat de nachtrust niet, of zo min mogelijk, verstoord wordt. Enkele voorbeelden van een verstoorde nachtrust kunnen zijn: moeilijk inslapen, regelmatig wakker worden, eruit moeten om te plassen of een tekort aan diepe slaap. Uiteraard kunnen hier verschillende oorzaken aan ten grondslag liggen. Wij kunnen op deze manier geen persoonlijk advies geven, maar hebben wel een aantal tips voor je.
Kijk zelf eens naar:
- Stress en zorgen: Wanneer je veel stress hebt of je zorgen maakt, kan dit je slaap verstoren. Wellicht kunnen ontspanningstechnieken zoals meditatie, diepe ademhaling of yoga helpen om je stressniveau te verminderen.
- De slaaphygiëne: Onvoldoende aandacht voor je slaapgewoonten kan leiden tot een (onbewust) verstoorde nachtrust. Zorg voor een goede slaapomgeving (denk daarbij aan een donkere en koele kamer), houd een regelmatig slaapschema aan en vermijd stimulerende activiteiten vlak voor het slapengaan.
- Cafeïne en alcohol: Het drinken van cafeïnehoudende dranken of alcohol voor het slapengaan kan je slaap verstoren. Beperk het gebruik van deze dranken gedurende de dag, of zelfs helemaal vanaf de namiddag.
- Onderliggende stoornissen: stoornissen zoals slapeloosheid, slaapapneu of rusteloze benen kunnen je nachtrust verstoren. Als je denkt dat je een slaapstoornis hebt, raadpleeg dan altijd een arts voor diagnose en behandeling.
- Je weekplanning: Als je in ploegendienst werkt of onregelmatige werktijden hebt, kan dit je biologische klok uiteraard verstoren. Maar ook onregelmatig sporten, sociale activiteiten en/of ontspanning inzetten hebben invloed op je slaapritme. Probeer een slaapritme daarom zo consistent mogelijk te houden.
- Schermtijd: Het blauwe licht van elektronische apparaten zoals smartphones en computers kan de productie van melatonine, een slaaphormoon, beïnvloeden. Ook blijf je de hersenen hiermee onbedoeld prikkelen. Probeer daarom in de avond de schermtijd zoveel mogelijk te verminderen.
- Omgevingsfactoren: Naast geluid, licht en temperatuur kunnen anderen ook je slaap beïnvloeden. Simpele oplossingen zoals oordopjes dragen, verduisterende gordijnen gebruiken en de temperatuur niet te hoog instellen zijn zo uitgeprobeerd. Mocht dat niet voldoende zijn dan kunnen wellicht aparte matrassen, dekens of ruimtes het uitproberen waard zijn.
- Voeding: Het eten van zware maaltijden kort voor het slapengaan kan je spijsvertering verstoren en je wakker houden. Probeer enkele uren voor het slapengaan niet te veel te eten. Wanneer dit onvermijdelijk is, kijk dan of je het aantal koolhydraten kan verminderen en de maaltijd meer uit vetten en eiwitten te laten bestaan.
- Lichamelijke activiteit: Regelmatige lichaamsbeweging kan de slaapkwaliteit verbeteren, maar intensieve training vlak voor het slapengaan kan je juist wakker houden. Probeer enkele uren voor het slapengaan geen hoog intensieve lichaamsbeweging te doen. Het is wel belangrijk om aan het begin van de dag te bewegen én de buitenlucht op te zoeken. Dit brengt de stress- en gelukshormonen weer op peil.
Maar nogmaals; als je problemen met slapen ervaart en deze problemen blijven aanhouden, is het raadzaam om met een professional contact op te nemen. Zij kunnen je helpen de oorzaak van je slaapproblemen te achterhalen en een geschikte oplossing te vinden. Een goede nachtrust is essentieel voor het voorkomen en verhelpen van fysieke en mentale klachten, dus het is belangrijk om eventuele slaapproblemen serieus te nemen.
Waar wij je bij kunnen helpen
Zijn er bepaalde klachten die je al lange tijd parten spelen? Hoofd, nek- of lage rugpijn die maar niet over wil gaan bijvoorbeeld? Als fysiotherapeuten bij De Beweeg Studio kijken we verder dan alleen de klacht. Wanneer klachten na een acute fase van ongeveer 3 maanden namelijk nog steeds aanhouden wil dat zeggen dat er een andere aanpak nodig is. Een aanpak waarbij alle aspecten van gezondheid worden meegenomen. We zullen daarom ook vragen naar stress, slaap, voeding, ziekte periodes (het immuunsysteem) en gewoontes rondom bewegen. Samen bepalen we dan welke aspecten wellicht wat veranderd kunnen worden om positief invloed te hebben op de klacht.
Lees hier wat we bij stressklachten voor je kunnen betekenen
Wil jij weten hoe slaap invloed kan hebben op jouw fysieke klachten?
Boek een afspraak op onze nieuwe locatie aan het Gerretsonplein